Peter van Uhm: ‘Écht leiderschap toont zich in slechte tijden’ 

Tijdens het seminar Purpose Driven Leadership met Simon Sinek op 4 november kreeg voormalig Commandant der Strijdkrachten Peter van Uhm een staande ovatie van het publiek. Hij deelde op het podium een persoonlijk verhaal over ongeveinsd leiderschap, waar ook het rouwproces na het overlijden van zijn zoon, eerste luitenant Dennis van Uhm, onderdeel van uitmaakt. Wat kenmerkt onderscheidende leiders?

In het boek ‘Het oneindige spel’ haalt Simon Sinek verschillende leiderschapsvoorbeelden aan uit de militaire wereld. Herkenbaar voor Van Uhm: ‘Ik heb meer dan 40 jaar ervaring in militaire dienst en in militair leiderschap. Militairen kunnen hun baan alleen uitvoeren als ze overtuigd zijn van hun ‘purpose’. In een militaire carrière is leiderschap enorm belangrijk, want we nemen beslissingen die gaan over leven en dood. Maar als je denkt dat militairen leiderschap van nature bezitten, dan heb je het mis. We leren wat leiderschap kenmerkt en maken het ons eigen. Door na te denken over de vraag: wat is leiderschap? Het gaat om het beïnvloeden van het gedrag van anderen in de richting die jij op wilt. Leiderschap begint bij jezelf. Stel je jezelf de vragen: wat drijft mij? Wat zijn mijn waarden? Wat zijn mijn doelstellingen - en de doelstellingen van mijn team? En wat zijn de effecten van mijn acties? Ik noem dat: nadenken over je morele kompas. Het betekent dat je duidelijk en eerlijk bent naar jezelf en naar je team.'

Je kunt het niet alleen

Wat is de belangrijkste les van de oud-commandant? Van Uhm: ‘Je kunt het niet alleen. Je hebt kennis, ervaring, energie en creativiteit van anderen nodig om jouw doelen te bereiken. Zowel zakelijk als privé ontstaan er soms vervelende situaties waarin anderen van je verlangen dat je direct een beslissing neemt. Er is dan geen tijd om te analyseren en om lang na te denken. Als jouw morele kompas goed is afgesteld, heb je de garantie dat je in moeilijke situaties de juiste beslissing neemt.' 

Leiderschap gaat over vertrouwen

Van Uhm laat zien dat leiderschap over vertrouwen gaat: ‘Militairen moeten elkaar blind kunnen vertrouwen. Vertrouwen is tweerichtingsverkeer: het is niet alleen belangrijk hoe jij als leidinggevende over vertrouwen denkt, het is net zo belangrijk hoe jouw team erover denkt. Wanneer jouw teamleden met hun grootse uitdagingen – zowel privé als zakelijk – bij jou aankloppen voor advies, is er vertrouwen. Hoe bereik je een status waarin je elkaar blind vertrouwt? Het start met het feit dat jouw teamleden weten dat je voor ze zorgt en voor ze klaarstaat.’

Verbind je met je team

Ook in de moeilijke periode nadat Van Uhm zijn zoon verloor, heeft hij als Commandant der Strijdkrachten aan alle Nederlandse militairen – in binnen- en buitenland – laten zien wat ijzersterk leiderschap is. ‘Om echt verbonden te raken met je teamleden, moet je zorgen dat je jouw nek uitsteekt en vragen blijft stellen. Vooral in moeilijke tijden. Als leidinggevende ben jij verantwoordelijk voor een veilige omgeving, waar men zich met elkaar verbonden kan voelen. Echte loyaliteit is alleen mogelijk wanneer er voor jouw teamleden ruimte is om ‘nee’ tegen jou als leidinggevende te zeggen. In goede tijden is leiderschap makkelijk, maar de momenten van écht leiderschap zijn in slechte tijden.'

Over Peter van Uhm

Peter van Uhm is voormalig Commandant der Strijdkrachten. In zijn 40 jaar dienst had hij altijd één visie: de wereld verbeteren. In zijn militaire jaren leerde Van Uhm alles over het bouwen van sterke en vertrouwde teams. Teams met loyaliteit, toewijding en purpose. De militaire mindset is een mindset waar bedrijven en leiders écht van kunnen leren.